Một công ty sở hữu quyền đối với sáng chế, bí quyết kỹ thuật hoặc tài sản trí tuệ khác nhưng không thể hoặc không muốn tiến hành sản xuất sản phẩm, có thể hưởng lợi từ việc cấp li-xăngnhững tài sản trí tuệ đó bằng cách dựa vào năng lực sản xuất tốt hơn, mạng lưới phân phối rộng hơn, am hiểu địa bàn và có chuyên môn quản lý tốt hơn của công ty khác (bên nhận li-xăng). Ngoài ra:
- Bên giao li-xăng có chuyên môn trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triền sản phẩm có thể thấy việc cấp li- xăng sản phẩm mới có hiệu quả hơn so với việc tự mình sản xuất sản phẩm đó.
- Việc cấp li-xăng có thể được sử dụng để tiếp cận những thị trường mới vốn không dễ dàng thâm nhập. Thông qua việc cho phép bên nhận li-xăng quyền tiếp thị và phân phối sản phẩm, bên cấp li-xăng có thể thâm nhập vào thị trường mà không thể thâm nhập bằng bịện pháp khác.
- Hợp đồng li-xăng có thể quy định các biện pháp để bên cấp li-xăng có được quyền đối với những cải tiến, bí quyết kỹ thuật và các sản phẩm có liên quan mà sẽ được bên nhận li-xăng phát triền trong thời hạn hiệu lực của hợp đồng. Tuy nhiên, bên giao li-xăng không phải lúc nào cũng có thể yêu cầu các quyền này và một số nước có giới hạn chặt chẽ trong việc đưa các loại điều khoản này vào hợp đồng li-xăng.
- Người xâm phạm hoặc đối thủ cạnh tranh có thể trở thành đồng minh hoặc đối tác thông qua việc giải quyết tranh chấp bên ngoài tòa án và đồng ý tham gia hợp đồng li-xăng.
- Việc cấp li-xăng là cần thiết nếu sản phẩm chỉ bán chạy nhất khi được kết hợp hoặc bán để sử dụng cùng với sản phẩm khác, hoặc nếu các tài sản trí tuệ, ví dụ, các sáng chế được sở hữu bởi các doanh nghiệp khác nhau là cần thiết một cách đồng thời để sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ một cách có hiệu quả cho một sản phẩm.
- Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, hợp đồng li-xăng cho phép bên giao li-xăng giữ quyền sở hữu đối với tài sản trí tuệ và đồng thời nhận được thù lao li-xăng, ngoài khoản lợi nhuận thu được từ việc tự khai thác các tài sản đó từ các sản phẩm hoặc dịch vụ do bên đó bán hoặc cung cấp.
Những rủi ro khi cấp li-xăng:
- Bên nhận li-xăng có thể trở thành đối thủ cạnh tranh của bên cấp li-xăng. Bên nhận li-xăng có thể “thao túng” việc bán hàng của bên cấp li-xăng, làm cho bên cấp li-xăng thu được ít tiền thù lao hơn so với những thiệt hại trong kinh doanh do sự cạnh tranh của đối thủ mới. Bên nhận li-xăng có thể hoạt động có hiệu quả hơn và thâm nhập thị trường nhanh chóng hơn bên cấp li-xăng do họ phải chi phí phát triền ít hơn hoặc hoạt động có hiệu quả hơn.
- Bên nhận li-xăng có thể bất ngờ yêu cầu sự đóng góp, ví dụ, về hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo nhân lực, dữ liệu kỹ thuật bổ sung, v.v… Tất cả những vấn để này có thể đơn giản chứng minh sự quá đắt đỏ đối với bên cấp li-xăng. Điều quan trọng là hợp đồng li-xăng phải quy định rõ quyền và nghĩa vụ của các bên, theo đó, bất kỳ sự bất đồng nào xảy ra trong tương lai đểu có thể được giải quyết một cách nhanh chóng và có hiệu quả.
- Nguồn thu của bên cấp li-xăng phụ thuộc vào kỹ năng, khả năng và nguồn lực của bên nhận li-xăng. Sự phụ thuộc này càng lớn hơn trong trường hợp li-xăng độc quyền, khi đó một bên nhận li-xăng không có hiệu quả có nghĩa là bên cấp li-xăng không có nguồn thu. Các điều khoản thỏa thuận về mức thù lao tối thiểu và các điều khoản khác có thể được quy định nhằm tránh điều này, tuy nhiên đây vẫn là một điều đáng lo ngại.
- Hợp đồng li-xăng có thể gây bất lợi khi sản phẩm hoặc công nghệ không được xác định một cách rõ ràng hoặc chưa được hoàn thiện. Trong trường hợp này, bên cấp li-xăng có thể được yêu cầu tiếp tục công việc phát triền với chi phí cao hơn để thỏa mãn yêu cầu của bên nhận li-xăng.
Ưu điểm của việc li-xăng đối với bên nhận li-xăng
Có rất nhiều cách khác nhau để hợp đồng li-xăng giúp bên nhận li-xăng tăng doanh thu và lợi nhuận, cũng như mở rộng thị phần:
- Thông thường phải đưa sản phẩm mới ra thị trường một cách nhanh chóng. Hợp đồng li-xăng cho phép tiếp cận công nghệ đã được phát triền hoặc sẵn sàng để áp dụng có thể giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường một cách nhanh chóng hơn.
- Các công ty nhỏ có thể không có nguồn lực để thực hiện việc nghiên cứu và triền khai cần thiết nhằm cung cấp các sản phẩm mới và chất lượng cao hơn. Hợp đồng li-xăng cho phép doanh nghiệp tiếp cận với các tiến bộ kỹ thuật mà rất khó đạt được bằng các biện pháp khác.
- Li-xăng cũng có thể là cần thiết để duy trì và phát triền vị thế thị trường đã được tạo dựng nhưng bị đe dọa bởi những kiểu dáng hoặc phương pháp sản xuất mới. Chi phí cho các hoạt động và xu hướng tiếp theo có thể là một thách thức và việc tiếp cận công nghệ mới thông qua hợp đồng li-xăng là cách tốt nhất để vượt qua thách thức này.
- Có thể có nhiểu cơ hội khi nhận li-xăng khi mà kết hợp với công nghệ hiện có của công ty có thể tạo ra sản phẩm, dịch vụ và cơ hội thị trường mới.
Nhược điểm của việc li-xăng đối với bên nhận li-xăng
- Bên nhận li-xăng có thể sẽ phải đưa ra cam kết về tài chính đối với công nghệ “chưa sẵn sàng” cho việc khai thác thương mại, hoặc cần phải chỉnh sửa công nghệ để đáp ứng nhu cầu kinh doanh của mình.
- Hợp đồng li-xăng sở hữu trí tuệ có thể làm phát sinh thêm chi phí đối với sản phẩm, điều mà không được thị trường của sản phẩm đó chấp nhận. Việc bổ sung công nghệ mới có thể là tốt, nhưng chỉ khi với chi phí mà thị trường chấp nhận được. Nhiểu công nghệ được tích hợp vào sản phẩm có thể tạo ra sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao nhưng rất đắt đỏ khi tung ra thị trường.
- Việc li-xăng có thể tạo ra sự phụ thuộc công nghệ vào bên cung cấp, bên mà có thể sẽ không gia hạn hợp đồng li-xăng và đàm phán hợp đồng li-xăng với các đối thủ cạnh tranh khác nhằm giới hạn thị trường mà bạn sử dụng công nghệ được li-xăng hoặc hạn chế hoạt động khai thác được phép theo hợp đồng li-xăng.
- Li-xăng sở hữu trí tuệ có thể làm phát sinh vấn để cho cả bên cấp và bên nhận li-xăng nếu các cơ quan quản lý nhà nước coi đó là vấn để phản cạnh tranh hoặc có tính chất thông đồng. Và rõ ràng là việc li-xăng rất phức tạp và nếu các điều khoản không được bộ phận pháp lý nghiên cứu và xem xét kỹ lưỡng thì có thể sẽ gây thiệt hại. Tuy nhiên, nếu có sự chuẩn bị trước và có sự tư vấn pháp lý thì việc li-xăng sở hữu trí tuệ lại trở thành công cụ kinh doanh cần thiết có lợi cho cả hai bên.
