Đề xuất giảm chi phí Logistic ứng phó Thuế tối thiểu toàn cầu

1. Lợi thế địa lý ở Việt Nam

Việt Nam có đường bờ biển dài, có nhiều cảng nước sâu; hệ thống đường sắt Bắc-Nam nối liền 21 tỉnh, thành phố, các tuyến đường sắt Hà Nội-Hải Phòng, Hà Nội-Lào Cai, Hà Nội-Đồng Đăng ( Lạng Sơn). Bên cạnh đó là Quốc lộ 1A, đường Hồ Chí Minh chạy suốt từ Bắc tới Nam.

Với tỷ lệ dân số đông, Việt Nam là một trong 20 nền kinh tế có hoạt động ngoại thương lớn nhất thế giới. Từ sau đại dịch Covid-19, thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ nên Logistic càng thu hút hơn.

2. Thị trường Logistic tại Việt Nam vẫn thuộc quyền kiểm soát của doanh nghiệp nước ngoài

Số lượng doanh nghiệp Logistic tuy chỉ chiếm 1% quy mô tham gia nhưng chiếm đa số doanh thu. Lý do bởi vì 89% doanh nghiệp Logistic nội địa đều có quy mô vừa và nhỏ

Trên 90% hàng hoá của Việt Nam xuất khẩu bằng đường biển, nhưng doanh nghiệp Việt Nam chỉ nắm được 12% khối lượng hàng hoá vận chuyển bằng đường biển. Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá tại Việt Nam hầu hết đều xuất FOB, nhập CIF. Tức là xuất-nhập khẩu hàng hoá đều tại cảng Việt Nam nên doanh thu vận tải, bảo hiểm.v.v… công ty nước ngoài đều được hưởng.

3. Giá trị hàng hoá cao do chi phí Logistic cao

Chi phí Logistic tại Việt Nam hiện chiếm khoảng 17-18% giá trị hàng hoá. Tỷ lệ này cao hơn mức chi phí trên thế giới rất nhiều (chỉ 10,6%). Khoảng chi phí này cao đến mức vận chuyển hàng hoá từ khu công nghiệp, khu chế xuất đến cảng biển còn lớn hơn từ cảng biển Việt Nam đến cảng biển nước nhập khẩu.

Vì chi phí Logistic cao nên để thu hút vốn FDI, Việt Nam luôn dùng giải pháp ưu đãi thuế. Nhưng giải pháp này sẽ không còn hiệu quả khi Thuế Tối Thiểu Toàn Cầu được áp dụng. Vì vậy các chuyên gia đề xuất việc giảm bớt chi phí Logistic để ứng phó với “Trụ cột 2”.

4. Đề xuất giảm chi phí Logistic

Với lợi thế địa lý, Việt Nam có thể khai thác hiệu quả với chi phí Logistic hợp lý. Trong đó, đường sắt Việt Nam cho thấy nhiều lợi thế như nhanh, an toàn, khối lượng lớn, vận chuyển được tất cả loại hàng hoá nhưng vẫn chưa được sử dụng thực sự hiệu quả. Hàng hoá trong nội địa có thể dễ dàng xuất khẩu bằng đường sắt qua Lào Cai, Đồng Đăng vào thị trường Trung Quốc, hoặc quá cảnh Trung Quốc để sang Châu Âu.

Bên cạnh đó Việt Nam cần một trung tâm Logistic đúng nghĩa. Do thiếu hệ thống Logistic và chưa có trung tâm Logistic đủ lớn khiến chi phí cao, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của sản phẩm.

( Tham khảo Báo Đầu tư ngày 28/4/2023)