Khi đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ ở nước khác, thời gian là yếu tố quyết định. Nhìn chung, sẽ rất khó xác định thời điểm thích hợp để bắt đầu nộp đơn. Thời điểm chính xác sẽ phụ thuộc vào việc cân nhắc các yếu tố sau:
- Thời điểm bạn tung sản phẩm ra thị trường;
- Số lượng và khả năng tài chính để bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ của bạn ở nước ngoài;
- Khả năng mà bên thứ ba có thể độc lập phát triển, sao chép hoặc bắt chước các đặc điểm kỹ thuật, kiểu dáng hoặc nhãn hiệu về sản phẩm của bạn.
Tuy nhiên, có một số yếu tố quan trọng cần phải lưu ý để bảo đảm rằng bạn không phải tốn kém quá mức để duy trì quyền sở hữu trí tuệ của bạn quá sớm hoặc bạn không bỏ lỡ thời điểm quan trọng để đăng ký bảo hộ ở nước ngoài.
Nộp đơn quá sớm
Đăng ký bảo hộ sáng chế ở nhiều nước khác nhau có thể rất tốn kém và điều quan trọng là không nên bắt đầu quá trình này quá sớm hoặc bạn sẽ phải chịu các chi phí nộp đơn, phí dịch thuật và/ hoặc phí duy trì cao tại một giai đoạn thương mại hóa sớm một cách không cần thiết. Có một cách để trì hoãn việc phải trả phí nộp đơn quốc gia, phí dịch thuật và phí duy trì bằng độc quyền sáng chế là sử dụng hệ thống đăng ký sáng chế quốc tế được gọi là Hiệp ước về Hợp tác sáng chế (PCT).
Nộp đơn quá muộn
Cũng có một số lý do rất quan trọng để bảo đảm rằng bạn không nộp đơn đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ quá muộn.
Đầu tiên và trước hết, đối với các quyền sở hữu trí tuệ cần phải đăng ký hoặc cấp văn bằng bảo hộ (như sáng chế, nhãn hiệu và kiểu dáng công nghiệp), có một nguyên tắc được áp dụng ở hầu hết các quốc gia là người nộp đơn đầu tiên sẽ nhận được sự bảo hộ. Đối với sáng chế, đây được gọi là “hệ thống cấp văn bằng bảo hộ cho người nộp đơn đầu tiên”. Do vậy, chờ đợi quá lâu có nghĩa là người khác đã nghiên cứu về vấn để kỹ thuật tương tự và tìm ra giải pháp trùng hoặc tương tự để nộp đơn đăng ký bảo hộ cho cùng sáng chế trước khi bạn đăng ký, do vậy, nhận được độc quyền đối với sáng chế đó. Tương tự, đối với nhãn hiệu, nhãn hiệu của bạn nhìn chung sẽ không được đăng ký nếu nó được coi là trùng hoặc tương tự với nhãn hiệu đã được bảo hộ của người khác.
Thứ hai, khi bạn đưa sản phẩm mới hoặc bộc lộ thông tin về đặc điểm kỹ thuật hoặc mỹ thuật có tính sáng tạo về sản phẩm của bạn thì nhìn chung sẽ được coi là quá muộn để nhận được sự bảo hộ. Sáng chế hoặc kiểu dáng đã được bộc lộ sẽ không đáp ứng điều kiện về tính mới và do đó, không đủ điều kiện để bảo hộ, trừ khi pháp luật quy định ân hạn. Điều quan trọng là phải ghi nhớ rằng quy định này không được áp dụng đối với nhãn hiệu và bạn có thể nhận được sự bảo hộ cho nhãn hiệu sau khi bạn đã sử dụng trên thị trường (nhưng nhìn chung, tốt nhất là hãy đăng ký trước khi đưa sản phẩm ra thị trường).
Lý do thứ ba quan trọng cho việc không nên đợi quá lâu, đặc biệt khi bạn đã đăng ký bảo hộ ở thị trường nội địa, liên quan đến quyền ưu tiên. Quyền này có nghĩa là trên cơ sở một đơn đăng ký bình thường đối với quyền sở hữu công nghiệp được người nộp đơn nộp tại một nước, trong một thời hạn nhất định (từ 6 đến 12 tháng tùy thuộc vào đối tượng sở hữu trí tuệ), người nộp đơn có thể đăng ký bảo hộ ở hầu hết các nước khác. Những đơn nộp sau sẽ được coi như đã được nộp vào cùng ngày với đơn nộp sớm nhất. Tuy nhiên, những đơn nộp sau được hưởng quyền ưu tiên đối với tất cả các đơn đăng ký cho cùng một sáng chế hoặc cùng một kiểu dáng sau ngày nộp đơn của đơn đầu tiên. Đối với sáng chế và kiểu dáng công nghiệp, đơn đăng ký được nộp ở nước ngoài sau khi thời hạn ưu tiên kết thúc có thể sẽ không được hưởng quyền ưu tiên, và do vậy, có thể không được coi là đáp ứng điều kiện về tính mới và có thể không được cấp bằng độc quyền.
Quyền ưu tiên mang lại những lợi thế thực tiễnto lớn cho người nộp đơn muốn bảo hộ sáng chế hoặc kiều dáng công nghiệp của mình ở nhiểu nước khác nhau, tuy nhiên, nó cũng có một thời hạn rõ ràng. Những lợi thế liên quan đến thực tế là tất cả các đơn không cần phải được nộp đồng thời ở nước sở tại và các nước khác vì có 6 đến 12 tháng để họ quyết định về những nước nào cần phải nộp đơn đăng ký bảo hộ. Người nộp đơn có thể sử dụng thời gian này để chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho việc thương mại hoá sản phẩm mới. Mặt khác, người nộp đơn phải triệt để đáp ứng về thời hạn ưu tiên để nhận được sự bảo hộ ở nước khác.
Thời hạn ưu tiên là không giống nhau đối với các loại quyền sở hữu trí tuệ khác nhau:
- Đối với sáng chế, thời hạn ưu tiên là 12 tháng kể từ ngày nộp đơn đầu tiên. Khi thời hạn này kết thúc bạn có nguy cơ cao về việc không có khả năng có được sự bảo hộ sáng chế ở nước khác. Tuy nhiên, việc đăng ký bảo hộ sáng chế thông qua Hệ thống PCT sẽ mang lại cho bạn 18 tháng (hoặc ở một số nước là 8 tháng) để quyết định nước nào bạn sẽ đăng ký bảo hộ cho sáng chế đó;
- Đối với kiểu dáng công nghiệp, hầu hết các nước quy định thời hạn ưu tiên là 6 tháng kể từ ngày nộp đơn đầu tiên để đăng ký bảo hộ ở nước khác;
- Đối với nhãn hiệu, thời hạn ưu tiên cũng là 6 tháng.
Quyền tác giả và quyền liên quan
Vấn đề thời hạn của đơn hoặc đăng ký cũng phát sinh trong lĩnh vực quyền tác giả ở các nước yêu cầu việc đăng ký. Vì có một số ưu thế đáng kể trong việc đăng ký quyền tác giả ở những nước có các quy định này, nên tốt nhất là hãy đăng ký càng sớm càng tốt (tốt nhất là trước khi xuất khẩu sản phẩm được bảo hộ). Ngoài ra, đối với các sản phẩm nhất định, bạn nên đăng ký các sản phẩm được bảo hộ quyền tác giả với tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả. Nếu bạn đã đăng ký với các tổ chức tập thể ở nước bạn rồi, thì có khả năng là tổ chức quản lý tập thể đó sẽ dàn xếp với đối tác ở các nước khác để bảo đảm sự phân phối tiền thù lao thu được đối với tác phẩm được bảo hộ của thành viên của họ một cách công bằng.
